DUYGUSAL ZEKA - EQ

EQ –DUYGUSAL ZEKÂ NEDİR

Bir dönemler çok fazla önem atfedilen IQ nun tek başına yeterli hayat başarısını sağlayamadığı anlaşılalı beri çoklu zekâ türlerine olan merak arttı.

Peki, nedir EQ, IQ dan dan farkı nedir. Duygusal zekâmızı nasıl belirleriz, peki artırabilir miyiz?

IQ. Beynimizin sol lobuyla ilgili akademik başarıdan sorumlu zekâ türüdür. Doğuştan gelir, 3 yaşına kadar hızla artar ve konuyu anlamamızı sağlar. Hayat başarısının kapısıdır. Lakin bundan sonra duygusal zekâ ve sosyal zekâmız başarıda daha belirleyici rol oynar.

En anlaşılır haliyle şöyle.

IQ İşe aldırıyor

EQ Terfi ettiriyor

èAraştırmalar IQ nün hayat başarısına katkısının yaklaşık  % 20 lik bir payı olduğunu söylüyor.

Peki, EQ yani duygusal zekâ nedir?

“Duygusal zekâ, duygularını sosyal yaşamda kullanabilme becerisidir .”

Üçüncü bir zekâ türü de” SQ” yani sosyal zekâdır ki bu zekâ türü IQ ve EQ nun toplamından oluşur. Kişilerin ruhsal zekâsıdır.

Ruhsal zekâyı duygusal zekâya göre daha çok yükseltebiliriz. Bunun için sözel zekâ soruları çözmek yarar sağlar. Bu hem hayal gücümüzü, hem de duygusal zekâmızı kullanarak artmasını sağlar. Ruhsal dengemizi sağlamak için IQ ile EQ muzun düzenli olması gerekir

DUYGUSAL ZEKÂ

-Kendi kendini motive edebilme

-Kendi kendini ve dürtülerini kontrol edebilme

-Şevk ve ısrarcılığını koruyabilme

-Kendi ruh halini düzenleyebilme

-Empati sahibi olma gibi birçok yeteneği kapsar

Duygusal zekâsı yüksek insanlar, duygularını anlama, anlatma ve aktarmada daha başarılıdır ki bu da hayat kalitesini % 80 e varan oranlarda arttırabilir. Böylece etrafıyla kaliteli ve sürdürülebilir ilişkiler kuran insanın, iş hayatı ve sosyal hayatta başarısının artması muhakkaktır. Okul hayatında yüksek notlar alan, ama iş hayatında orta seviyede başarı yakalamış, okul hayatında orta seviyede notlar almasına karşın iş hayatında daha fazla yükselebilmiş, çevresi tarafından sevilen, iyi bir aile kurabilmiş insanlarla karşılaşmış olabilirsiniz. Bu duygusal ve sosyal zekâlarının yüksekliğinden kaynaklanır.

EQ-Duygusal zekâ ,”Kendini tanıma”, “Kendi kendini ayarlama”,”Motivasyon”,”Empati”,”Sosyal Beceriler” ve “İletişim Becerisi “ gibi bileşenlerden oluşur.

KENDİNİ TANIMA ( self –awerness):

Kendi duygularını, ihtiyaçlarını, hedeflerini tanıması, tercihlerini yapabilmesi ve sahip olduğu özellikleri en verimli şekilde kullanabilmesidir

Kendini iyi tanıyan insan güçlü ve zayıf yanlarını, ihtiyaçlarını ve kendisini motive edecek unsurları iyi anlar ve iyi tanır. Sahip olduğu özelliklerin, duyguların diğer insanları nasıl etkileyeceği konusunda öngörüleri kuvvetlidir. Hem kendine hem çevrelerine karşı dürüsttür, kendi değer ve amaçlarının farkındadır, nerede ve niçin bulunduğunun bilincindedir ve önceliklerini bilir. İnsanın kendine öncelik vermesi egoistlik değildir. Egoistlik diğer insanların zararına kendine öncelik vermektir.

Kendi güçlü ve zayıf yanlarını bile insan bunları konuşmaktan çekinmez ve yapıcı eleştirilere açıktır, hatalarını kabul eder. Çevreden gelen mesajları bir tehdit olarak karşılamaz.

KENDİ KENDİNİ AYARLAMA(self regülatör)

Bu yeteneğe sahip bireyler “kötü ruh halinde “olduklarında, bunu “kontrol altına almayı ”ve elverişli bir şekle dönüştürmeyi başarabilirler.

Bu özellik insanın kendi kendine bir iç sohbeti gibidir. Her insan hayatında kötü durumlarla karşılaşabilir, ruhsal ve duygusal çöküntüler yaşayabilir. Ancak duygusal zekâsı yüksek insanlar bu durumlarla başa çıkmayı kontrol altına almayı bilir. Duygu ve düşüncelerini kontrol edip yönlendirebilir.

Burada amaç duyguları bastırmak değil kontrol edebilmek dengede tutmaktır. Birçok erdemin kaynağı da aslında duygularımızdır. Mesela Adalet, vicdandan kaynaklanır, Acıma, merhamet duygusundan.

Bastırılan duygular farklı şekillerde patlak verir. Mesela -  kaygılı olanlarda =boyun ağrıları, Yalnız hissedenlerde =sırt ağrıları, geçim kaygısı çekenlerde =bel ağrıları görülebilir.

Yüksek duygusal zekâya sahip insanlar pozitif duygular yaratmak, duygusal ve entelektüel gelişimlerini gerçekleştirmek için duygularını kontrol etme mekanizmalarını etkili bir şekilde kullanmayı becerirler.

MOTİVASYON

                Kişilerin belli bir amacı gerçekleştirmek üzere, kendi arzu ve istekleri ile davranmaları sürecidir.

İnsanın kendini motive edebilmesi, daima başarma isteğine ve heyecanına sahip olması demektir. Her insanın isteklendirme unsurları farklı farklı olabilir. Bu bazısı için başarı, bazısı için güç, zenginlik, saygınlı olabilirken, bazısı içinse insanlara faydalı olmak olabilir,

İnsanın kendi kendini motive edebilmesi aslında repertuarının genişliğine bağlıdır. Farklı durumlarda farklı motivasyonlar daha fazla işe yarayabilir yüzden kişinin motivatör listesinin olması birçok farklı durumları yönetebilmesine olanak sağlar.

EMPATİ

Kişinin başka insanların duygularını, ihtiyaçlarını, kaygılarını anlayabilmesi, kendini o kişilerin yerine koyabilmesi demektir. İngilizlerin deyimiyle başkalarının ayakkabıları ile yürümektir.(Herhalde en yalın hali, bizdeki kızların laf atan erkeklere söylediği “senin anan bacın olsa hoşuna gider mi ?” repliği dire J)

Empati duygusal zekâ özellikleri arasında en çok ele alınmış özelliktir. Aslında, Empatinin kökeni öz bilinçtir. Kişi kendi duygularına ne kadar açıksa, başkalarının hislerini okumayı da o kadar iyi becerebilir

Kendisinin ne hissettiğini bilmeyen insanın, başkalarının duygularını anlayabilmesi beklenemez.

èEmpati başkalarının duygularını anlamaktır, haklı görmek onaylamak değildir.

SOSYAL BECERİLER

Diğer duygusal elemenler kendi kendini yönetme ile ilgili iken bu boyut insan ilişkileri yönetme becerisi ile ilgilidir

Bu yetkinlik insanların başkalarıyla ilişki kurabilmesi ve bu ilişkilerinin uzun süre geçerliliğini koruyabilmesi becerilerini kapsar. Etkili iletişim ve kişiler arası iletişim alanlarındaki bilgi, bu yeteneği geliştirebilmek için önemlidir. Birçok insan duygularını sözlerle anlatmaktan çok, başka yollarla ifade etmeyi tercih eder. İnsanların reflekssiz beden dili çok önemli ve sahicidir. Bu dili okuyabilmek iletişimde avantaj sağlayacaktır.

İnsanlar arası iyi ilişkilerin yanı sıra bir takım oluşturabilme. Takım ruhunu sağlayabilme ve bu takımı yönetme becerisini gösterme de bu yetkinlikle mümkün olur. Sosyal becerileri yüksek kişiler, insanlar arası genel bir zeminin bulunması ve uyumun sağlanması noktasında katalizör görevi görür. Optimistik davranışlar bu ilişkilerin kurulması ve sürekliliğinin sağlanmasında büyük katkı sağlar.

SORUNLARDA

IQ Tepkisiz kalır

EQ Şaşırır, ne yapacağına karar veremez

SQ Bu iki zekânın kavramı olduğundan dolayı sorunları çözer

 

Kimse olayları mantığı ile aşamaz, herkes olayları duygularıyla aşar, mantığı ile onaylar ve sürekli kılar.

O yüzden bu üç zekânın bileşenleri insanı hayatta başarılı kılar. Evet, zekâ çeşitleri bunlarla sınırlı değildir lakin en çok karşımıza çıkan bu 3 zekâ çeşididir

Duygusal zekânın var olan potansiyel bir zekâ olmasına karşın aile ve çevresel etkenlerle artabileceği veya körelebileceği ne dair uzmanlar farklı görüşler ileri sürmelerine rağmen genel kanı çabalarla arta bileceği yönündedir.

EQ, duygusal zekâmızı belirlemek için kullanılan testlerden birini, beraberce çözmek için haftaya bekliyorum efendim.