DİNLİYORUZ AMA ANLIYOR MUYUZ ?
Köylü bir adamcağız haylaz oğlunu yola getirmek için bir gün karşısına oturtmuş
öğüt vermeye başlamış. Delikanlı babasını sonuna kadar sessizce dinlemiş.
Oğlundaki bu sessizliği hayra alamet sayan baba gönül huzuruyla konuşmasını
bitirmiş. Babasının konuşması biter bitmez çocuk atılmış. Baba baba demiş, sen
bana öğüt verirken ben eşeğin kuyruğunda tam 40 sinek saydım”
Kulakları çınlasın babacım, konuşurken sabırsızlık
belirtileri gösterip konuşmasını bölünce bize bu hikâyeyi anlatırdı.
Etkili iletişim için dinleme becerisi de anlatma
becerisi kadar önemli bir unsurdur. Zira yapılan araştırmalar göstermiştir ki
dinleme yanlışları neticesi aktarılan cümleler % 20 ila 50
oranında anlam kaybıyla karşı tarafa geçmektedir.
Etkili bir dinleme konuşma kadar önemlidir. Dinleyenin
kendi gündemlerini erteleyip konuşana odaklanması yoğunlaşma gerektirmekle
beraber bağ kurmanın da ilk adımıdır. Bu bağ ne kadar güçlü olursa
kurulan ilişki de daha sağlıklı bir zemine oturur ve paylaşımlarda o
oranda sahici olur.
Etkin dinleme becerisi geliştirenler sorunları daha
iyi anlayıp çözme eğiliminde olmakta empatik davranışlar sergilemekte ve iş ve
sosyal yaşamında daha başarılı olmaktadır.
Dinlemeye hazırlanırken kafadaki sesler susturulmalı,
ön yargı ve kabullerden uzak dinlemeye başlamalıdır. Göz teması sağlanmalı açık
ve rahat bir beden duruşuyla hafifçe öne eğilerek karşıya değer verdiği ve
dinlemeye hazır olduğu mesajı beden diliyle de iletilmelidir.
Dinleme sürecinde yapılan yanlışlar etkili bir
iletişime zarar verir ve iletilecek mesajı olumsuz yönde etkiler.
***
Karşılaştırma: Karşılaştırma konuşma esnasında
sürekli kimin daha gösterişli, daha
Yetenekli,
duygusal olarak daha sağlıklı olduğu gibi birtakım kişisel özellikleri
Değerlendirmedir-
siz mi yoksa diğer kişi mi? Konuşulanlardan fazla bir şey anlamazsınız
Çünkü
daha iyi olup olmadığınızı anlamaya çalışmakla meşgulsünüzdür.
Akıl okuma: Akıl okuyan kişi insanların ne
dediğine dikkat etmekten ziyade diğer
Kişinin
gerçekten ne hissettiğini ve düşündüğünü görmeye çalışır. Genellikle
söylenenlere
Güvenmez.
Sözcüklerden çok ses tonuna ve gizli işaretlere dikkat eder. “Bahse girerim ki
Benim
salak olduğumu düşündü.”, “Utangaçlığım yüzünden pes etti.” gibi.
Tekrarlama: Ne söyleyeceğimizi içimizden tekrar
etmektir. Böylece kişinin
Dinlemeye
vakti olmaz. Kişi bütün dikkatini bir sonraki yorumunu hazırlamaya yönelir.
Süzgeçten Geçirme: Bazı şeyleri dinlemek bazılarını ise
dinlememektir. Sadece
Öğrenmek
istediğiniz konu ile ilgili şeyi anlamaya yetecek kadar dinlersiniz. Bir kadın
Oğlunun
okulda kavga edip etmediğini öğrenecek kadar oğlunu dinler, etmediğini
duyduğunda
Rahatlar
ve dinlemeye devam etmez.
Yargılama: Bir kişiye ilişkin aptal ya da
yetersiz olduğuna ilişkin önyargınız var ise
Onun
ne söylediğine dikkat etmezsiniz. Dinlemenin temel kurallarından biri
yargılamaların,
Dinlendikten
ve iletinin içeriğini değerlendirdikten sonra yapılması gerektiğidir.
Düşüncelere Dalma: Yarı dinleme anında iken
karşıdakinin söylediği bir şeyin
Aniden
bir özel çağrışımlar zincirine yol açmasıdır. Söylenen tek bir kelime sizi
geçmişe
Götürebilir
bu da karşıdakini duymanızı engeller. Sıkıldığınızda ya da kaygılı olduğunuzda
bu
Eğilim
artar.
Özdeşleştirme: Bir kişinin size söylediği her şeyi
alır ve kendi deneyimlerinizle
Bağlantısını
kurarsınız. Onlar size diş ağrısından söz eder ama siz kendi diş ameliyatınızı
Hatırlar
ve onunla meşgul olursunuz.
Öğüt Verme: Dinleyenin her zaman yardıma ve
önerilere hazır olmasıdır. Kişi
“büyük
sorun çözücüdür”. Doğru öğüdü bulmadan önce birkaç cümle duymak yeterlidir. Bu
Noktada
dinleyen duyguları gözden kaçırır, bu da kişiyi yeterince anlamasını engeller.
Ağız Kavgası Yapma: Bu engelde insanlarla atışır ya da
tartışırsınız. Söylenilenlere
Çok
çabuk karşı çıkarsınız. Aslında dikkatinizin büyük kısmı karşı koyacak şeyler
bulmaya
Yönelmiştir.
Haklı Çıkma: Haklı çıkma hatalı duruma düşmemek
için her şeyi yapacağınız
Anlamına
gelir (bağırmak, bahaneler bulmak, çarpıtmak gibi).
Konu Değiştirme: Aniden konunun değiştirilmesidir.
Konudan sıkıldığınızda ya da
Rahatsız
olduğunuzda konunun yönünü değiştirirsiniz.
Rahatlatma: “haklısın”, “doğru”, “kesinlikle”,
“inanılmaz” gibi ifadeler kullanılarak
Destekleyici,
nazik ve cana yakın davranılmasıdır. İnsanların sizi sevmesini istersiniz, o
Yüzden
herkesi onaylarsınız. Genel anlamı görecek kadar dinliyor olabilirsiniz ama
gerçekten
İlgilenmiyorsunuzdur.
Konuşanı suçlamaya yönelme davranışı: Savunucu
hatta tuzak kurucu dinleme
Türünü
hayata geçirmeyle ilgilidir. Dinleyen konuşanı suçlamak ya da zora düşürmek
için
Fırsat
kollarken olması gereken dinleme davranışından uzaklaşacaktır.