CUMBADAN RUMBAYA

YEŞİLÇAM FİLMİ TADINDA BİR ROMAN

YEŞİLÇAM PROTOTİPİ BİR ROMAN

Yeşilçam filmlerinde görmeye aşina olduğumuz ne kadar klişe, rol, replik, konu varsa hepsi bu romanda var. Yeşilçam’ın siyah beyaz filmleri kadar sıcak, bizden ve şirin.

Peyami Safa’nın geçim derdinden dolayı müstear isimle yazdığı romanlarından biri. Üstat tabiri caizse “ağır ağabeyliğine” halel getirecek hızlı üretim olan, daha piyasa işi romanlarında bu müstear ismi kullanmış ki bu romanlar bile onun kaleminin kuvvetini yeterince gösteriyor. Selma’nı Gölgesi – Cingöz Recai – Cumbadan Rumbaya “ gibi romanlarında müstear isim kullanan Peyami Safa “ nasılsınız ?”  diye soran arkadaşına” nasıl olalım, Server Bedii’den geçiniyoruz “ diye cevap verirmiş.

Romanın ismi iki farklı hayat tarzından geliyor. Cumba geleneksel ve fakir mahallelerdeki ahşap evlerin ikinci katındaki kapalı balkon benzeri bir yapı. Cemile’nin eski hayatını temsil ediyor. Rumba ise o dönemin sosyete salonlarında, balolarda popüler olan bir dans çeşidi. Cemile’nin Tahsin Bey vasıtasıyla geçiş yaptığı modern hayatı temsil ediyor. Bu iki hayat tarzı, iki farklı figür üzerinden sembolize edilmiş.

Konusuna gelecek olursak;  Karagümrük’te yaşayan Cemile oturduğu mahalleden nefret etmekte Beyoğlu’nda ki bir apartmanda rahat bir hayat düşlemektedir. Bu hayalini gerçekleştirmek içinse her şeyi yapmayı, hatta sigorta parasını almak ve bir apartmana taşınmak için oturdukları ahşap evi yakmayı bile göze almaktadır. Bu sıralarda ek gelir için kiraya verdikleri bölüğe taşınan kiracılarının, Edebiyat Fakültesinde okuyan genç oğlu Selim’e sevdalanır.

Selim’in babası borç yüzünden hapse düşünce onlara yardım etmenin çarelerini arar. Yakın zaman önce tanıştığı zengin ve yaşlı Kayserili tüccar Tahsin Bey’in yardım teklifini kabul eder. Yardımın karşılığında Tahsin Bey’in de bir isteği vardır. Beyoğlu’nda tutup, dayayıp döşediği apartmana Cemile’nin taşınmasını istemektedir. Cemile Selim ile babasına yardım edebilmek için teklifi kabul eder ama Tahsin Bey kesinlikle o dairede oturmayacak sadece gündüzleri gelip gidecektir. Ayrıca annesi Asiye ve dul ablası Şahende ile kucaktaki bebeği Altay hep beraber oturacaklardır.

Tahsin Bey de şartları kabul eder ve Cemile annesi ve ablasıyla beraber apartmana taşınır. Vee olaylar gelişir.

Cemile’nin doğup büyüdüğü mahalle hayatı orada yaşayan karakterler tam evlere şenlik. Hatta beraberce gittikleri bir baloya tüm mahallenin çabalarıyla hazırlanıp gitmeleri, orada yaşadıkları olaylar, altını kirleten Altay’ın bezlerini tüm davetlilerin ortasında değiştirmeleri, salıncak kurup uyutmaları öyle tatlı anlatılıyor ki kahkaha atmamak imkânsız. Kenar mahalle kavgaları, kadınların çene yarıştırıp kavga etmeleri çok canlı tasvir edilmiş.

Cemile’nin daha sonra katıldığı cemiyet hayatındaki yaşadıkları, umutları, hüsranları, hayal kırıklıkları ustaca kurgulanan olaylar eşliğinde anlatılıyor.

Yani roman tam bir Yeşilçam klasiği diyebilirim. Hatta kendime göre bir cast bile yaptım.

Cemile= Türkan Şoray; Karagümrük’lü Deli Cemile rolü, delişmen kenar mahalle kızlarını sultanı Türkan Şoray

Selim=Ediz Hun; Beyefendi, naif İstanbul delikanlılarının canlanmış hali olan Ediz Hun.

Tahsin Bey= Vahi Öz; Köylü kurnazı, zengin tüccar tiplemelerinin unutulmaz ismi Vahi Öz. İnanın kitabı okurken onun” Cemilem”  diyen çatallı sesi hep kulağımdaydı sanki.

Şahende= Ayşen Guruda; Evde kalmış kızların prensesi, güzeller güzeli Ayşen Guruda

Asiye = Mualla Sürer; Çilekeş ve saf anne rolünde Mualla Sürer. Onun mahalleden kanıkası, gözü açık, iş bitirici Hafize ise Mürüvvet Sim.

Kitap 400 küsur sayfa ama su gibi akıp gidiyor. Hele bu yaz sıcaklarında evde kapanıp kalanlar ya da çalışmak zorunda olanlar için harika bir refakatçi.

Kitabın TRT tarafından dizisinin yapıldığını da öğrendim. Bakalım bulabilirsem onu da izleyeceğim. Ayrıca castım ne kadar isabetli onu da merak ediyorum. J J J